Jacht-activiteiten
Jaarlijkse Hazendag in Midden-Delfland.
Einde 2016: tijd om je jachtmaten te verwennen met een kleinigheidje. Tijdens de vrije feestdagen (verlofuurtjes moeten op) even een rondje ingeroosterd tussen alle familie-activiteiten door om langs een aantal maten te gaan en hun goede feestdagen te wensen en de hand te drukken. Goede relaties zijn altijd belangrijk geweest binnen de jachtwereld en het is goed de banden aan te halen. Langzaam worden we allemaal een dagje ouder en ouderdom komt met gebreken. Niemand ontkomt daaraan.
Tot mijn grote plezier en verbazing kom ik thuis met een uitnodiging voor donderdag 29 december voor de jaarlijkse hazenjacht. We jagen bij 2 jachthouders op een veld waar geruime tijd niet op hazen is gejaagd: de populatie is dank zij de goed beheer van de predatoren (vos) in het kader van de weidevogelbescherming ook toegenomen en op een verantwoord niveau gekomen. Er zijn voldoende hazen geteld en voor de veehouders is er ook nog het belang van het beschikbaar hebben van voldoende kuilgras. Een van de reguliere geweren (jagers) viel dit jaar uit vanwege twee zware rugblessures en het herstel laat onverwachte bewegingen (nog) niet echt toe. Voor deze gelukkige "jong" jager een unieke kans om lokaal te genieten van een echte boerenjacht met een select gezelschap. Jagen in je achtertuin is binnen de randstad altijd een unieke gebeurtenis.
"Om 10 uur verzamelen bij de boer was de boodschap en we doen 3 driften (3 deelgebieden) met koffiepauze tussendoor en eten ter afsluiten gezamenlijk: brood, soep en salade. Je kent de polders wel." Later nog een telefoontje: "Jouw dochter maakt toch van die heerlijke en mooie salades? Lukt het nog om een vlees- en fruitsalade mee te nemen voor ongeveer 15 personen?" Ik stem het af met dochterlief en ook dit komt ook in orde, kan ik melden. Gelukkig had ik hier al in het kader van de WBE-brede schadebestrijding een aantal malen mee mogen jagen. Voor mij altijd zeer leuke en vooral leerzame ervaringen, die ook goed waren voor de vriezer en rookoven. Primair staat voor mij altijd jagen voor de pot en populatiebeheer als motivatie op de voorgrond. Duurzaam aan je eten komen door het zelf te verwerven en bewerken: van schot tot op het bord. Kortom zelf verantwoordelijkheid nemen en daar schep ik altijd veel plezier in. Het buitenzijn is puur genieten.
Die donderdagochtend vroeg op de spullen in orde, ontbijtje en dan via dochterlief om de salades op te pikken naar het verzamelpunt. Veel bekende gezichten en stevige handdrukken. Wat een schitterende locatie is het hier toch. Ook erg leuk en verstandig, dat een aantal kinderen van de jagermeester meedrijven. Weten hoe dat stukje vlees op het bord komt is cruciaal in een opvoeding en realiteitszin van een mens. Willem treedt op als jagermeester en licht de gang van zaken voor die dag toe. Naast hazen worden woerden en canadese ganzen en nijlganzen in het kader van de schadebestrijding ook vrijgegeven. Vanwege mijn (toch mindere) conditie is mij een geweerpost toegekend, die ik goed kan belopen. Fijn dat ze daar rekening mee houden. Bij het betreden van het veld achter de boerderij is stilte geboden.
We lopen stil in een groep naar het midden van het veld tussen beide driften in, de drijvers lopen in een sliert door naar het verre eind. De hazen zijn "ril" (alert) en beginnen zich al te verplaatsen naar veiliger oorden. Mooi gezicht die "treintjes van 3 tot 5 hazen" op snelheid door het veld. Het en der drukken zich slimme hazen en zijn dan bijna niet meer zichtbaar. In het midden van het veld nemen de vijf geweren stil hun post in met daartussen ongeveer een dubbele schotsafstand (60-80 meter). Afspraak is alleen te schieten in de veilige sectoren voor de medejager. en drijvers Het is boeiend om te zien hoe enkele slimme hazen via de open ruimte tussen de drijvers en de geweren al het hazenpad kiezen naar de veilige velden naast het te bejagen terrein. Jezelf goed weghouden in de slootkant of achter een hek op de dammetjes is dan ook het devies: onzichtbaar voor de hazen. Afspraak is ook om voldoende hazen te laten lopen, alleen zekere schoten zijn gewenst: beschoten wild moet binnen komen.
Na ruim een uur weggedoken gezeten te hebben zie ik meer en meer hazen op de lopers komen: een teken dat de drijvers langzaam naderen. De spanning stijgt. Een grote rammelaar kiest het dammetje, waar ik verborgen zit en komt op topsnelheid en dwarst op ruim 10 meter voor me langs. In de spanning van het moment schouder ik mijn geweer slecht en schiet naast en over de haas in de grond. Ik kijk hem na en geef mezelf op mijn kop: "veel beter richten vriend, als je op de bies kijkt komt er geen haas binnen". Dan gaat alles hoog over het doelwit heen. Ik blijf de haas nakijken om te zien of hij toch geen randhagel heeft meegekregen, maar meneer Lampe sprint op topsnelheid over het veld naar een vrij stuk en geeft geen enkel teken van aanschot: gelukkig, pak van mijn hart. Die drift lukt het niet meer om nog een haas te oogsten.
De volgende drift wordt gedreven vanaf de boerderij, de geweren blijven in het midden van het veld achter in een L-vorm langs de slootkant met een grote open ontsnappingsroute naar de naastgelegen velden. Aan het einde van de L krijg ik een plek naast een dammetje aangewezen: "Kruip hier maar in de slootkant, we laten het hek open. Alleen als de schapen er misschien over willen moet je die even tegenhouden." , wordt met een glimlach gezegd. Ook die drift lopen er voldoende hazen. Mooi om te zien hoe deze slimme dieren een verder gelegen dam kiezen om via de vrije hoek over te steken. Ik concentreer mij op mijn schot, dat moet toch echt veel beter en schouder een aantal maal "droog" om het juiste gevoel te krijgen. Vanuit de rechterzijde sprint een vol haas recht op mij af en wil voor langs naar de volgende post. Rustig leg ik aan en pik hem op. Op het schot gaat ie mooi over de bol en ligt kikdood in het gras. Daarna volgen er met tussenpozen nog twee en deze gaan dezelfde weg: richting pan. Totaal drie stuks is helemaal geen slechte ochtend. Jan roept lachend: "Je hebt de meeste van ons allemaal, dus trakteren meneer!" Aan het eind van deze drift proberen we nog wat eendjes te bemachtigen en dat lukt aardig. Ook ligt er een canadese gans op het tableau. Vader en zoon (jachtmeester) dragen het tableau aan hazen op de traditionele wijze met een polsstok uit de polder naar de boerderij.
Na de gezellige koffiepauze om de verkleumde handjes weer op temperatuur te krijgen, verhuizen we naar het volgende veld met geploegde mais in de polder. Ook hier worden we langs het maisveldje geposteerd, nu onder de knotwilgen. Bij het innemen van de posities komen er al hazen op de lopers. We tellen er voldoende. Gezien mijn mooie oogst die ochtend laat ik de hazen lopen en gun de andere geweren hun kansen. Ik zie dat er zeker 4-5 hazen via het gat aan mijn rechterzijde weten te ontsnappen. Daarom sluit ik dit gat langs de weg door me mezelf meer zichtbaar in dit gat te positioneren. En het helpt: een aantal lopers ziet mij en kiest een pad langs de overige posten en die weten ook een aantal hazen binnen te krijgen. Er ontsnappen zoals het hoort ook nog voldoende tussen de posten door weg. Het blijft opletten geblazen.
Nadat de drijvers zijn aangekomen wordt de drift doorgesproken en een van de drijvers meldt een aangeschoten haas te hebben zien wegkomen. Een aantal drijvers en geweren gaan met de hond nazoeken en komen uiteindelijk ook met dit haas terug: prachtig waidwerk. Zorg voor het wild staat hier hoog op de agenda.Na afloop verzamelen we op de boerderij en genieten van de zelfgemaakte kippensoep (met echte stukken kip), broodjes oude kaas en vleesbeleg, de salades en een jachtbittertje of frisdrank. Iedereen is blij met het tableau en het verloop van deze dag. Nieuwe contacten worden er gelegd en oude verstevigd. Mooi om zo deel uit te maken van de kringloop van duurzaam leven. Iedereen is tevreden met de oogst (voldoende hazen, 1 canadese gans en drie eenden), maar zeer zeker ook met de hazen, die wisten te ontkomen: de populatie wordt zo behouden voor komende jaren. Het primaire doel populatiebeheer en schadebeheer zijn weer op veilige en plezierige wijze gerealiseerd. Na afloop gaat ieder zijns weegs om de jaarwisseling met familie en vrienden te vieren.
Iedereen bedankt en een mooi einde van een mooi jachtjaar: een voorspoedig 2017 toegewenst.
*****
Ganzenjacht: mijn eerste doublet !
Vrijdagavond een kort telefoontje: "Heb je morgen tijd? Ben vandaag even wezen kijken en er zitten overwegend canadezen en nijlen. Nauwelijks grauwen, dus we maken geen gebruik van de ontheffing. Harry is resoluut. Mijn hart maakt een blij sprongetje: lekker een dagje in de polder. Ik antwoord: "Ik check het effe thuis en bel je zo terug. Paar minuten later kan ik melden: "Morgenochtend ben ik bij je." Harry antwoord: "Om 06:30 bij mij thuis, want we gaan met de boot. Tot morgen. Het is al redelijk fris, dus wanneer ik thuiskom leg ik de warme spullen alvast in de auto. Je weet het nooit: beter mee verlegen, dan om verlegen.
Thuis is iedereen al op de hoogte (we delen het automobiel) en ik duik vroeg onder de wol.
Die ochtend om 05:00 uur gaat mijn wekker en ik pluk mijn jachtkleding zachtjes uit de kast, kus vrouwlief zachtjes op het hoofd. Wakker maken heeft geen zin.
Snel bak ik een paar broodjes ei met spek voor de lunch en schuif er zelf een warm gebakken broodje ei/spek naar binnen. Wat is dat altijd lekker. Ik kies mijn nieuwe Walbuschflanel overhemd, lekker warm. Ik pak alles in de jeep en open de kluis voor patronen, geweer en foudraal. Rustig rijd ik de straat uit en verheug mij op een heerlijke dag. Precies twee minuten over half zeven draai ik de auto het erf op en "snuf"" de golden slaat aan om de baas te laten weten dat er volluk is. Ik begroet snuf met een aai over de kop. Harry opent de deur met een "Kom der in!" Na een bakkie senseo maken we boot gereed en laden de camouflage-netten, rugzak en documententas met papieren en geweren in.
Harry is terecht trots met zijn nieuwe boot. Groen aluminium helemaal op maat gemaakt: echt een mooi staaltje werk. Voor de geweren een afsluitbare kast en een buitenboordmoter. We varen al snel de vaart af recht naar de boer. Verbazendwekkend hoe snel we er zijn: dit is veel korter, dan helemaal omrijden met de jeep.
Harry meldt, ik heb geen schadebestrijding gemeldt (we maken dus geen gebruik van de ontheffing), het is jachtseizoen en dan mogen lokkers en lokfluiten wel. We mogen dan echter geen "overwinteraars" schieten (grauwe gans).
Nico staat al te wachten. Op de fiets was het ook niet ver van zijn boerderij naar deze plek. Het is nog donker, maar de ganzen zijn al gealarmeerd en maken flink kabaal. Gehaast sluipen we naar onze posten verdeeld rondom de polderwei. Alras wordt het lichter en de eerste vluchten komen al over voor we goed en wel weggedoken zitten: (te) zwaar als ik ben lukt mij dat altijd slecht. Gelukkig heb ik een groot net en kan mooi mijn vier nieuwe stokken en driepootzitje uitproberen.
Nog bezig alles te installeren zie ik Harry rechts van mij de eerste laag-overvliegende canadees strekken: mooi schot. Snuf brengt hem machtig mooi binnen. Het blijven grote vogels. Weldra vliegen de ganzen in grote aantallen laag over en kunnen we aan het werk. Goed opletten, want een "grauwe" op het tableau is niet wenselijk. Vliegende ganzen aanspreken in de schemering is altijd erg lastig, maar ook overdag tegen een lichte hemel blijft het moeilijk. Vaak wordt de soort beoordeeld op basis van vlieggedrag, grootte en geluid. De nijlganzen "schelden" met schelle stem en de canadezen kennen een veel diepere, schore kreet. De witte vlakken van de nijlen zijn ook goed herkenbaar, terwijl de keelband van de canadees ook goed helpt.
Nico laat zich niet onbetuigd. Zijn lokfluit brengt meerdere vluchten naar beneden. Voor meerdere nijlganzen eindigt de reis hier. Ook ik mag een nijlgans strekken. Hij valt kikdood achter me op het pad. Het wordt een mooie dag, wanneer de zon doorbreekt: bijna warm. Al gauw gaat de jas open. Opeens vliegt er een vlucht canadezen laag in vanaf de rijksweg. Eerst langs Harry, die met een mooi schot de laagst vliegende naar beneden haalt. De vlucht draait bij en komt voor mij langs. Ik pak de laatste op de linkerflank en tref doel. De Canadees komt recht naar beneden en ik neem de daarvoor vliegen flankgans in het vizier en strek ook deze. Nico feliciteerd mij vanuit de slootkans met luid "mooi schot". Mijn eerste doublet. Snuf pikt de ene canadees op en ik haal de ander op. De vlucht maakt een hele cirkel over ons drieen, maar we hebben geen van allen nog een kans. De Ganzen blijven vliegen met mooie tussenpozen en we hebben een schitterende ochtend. Tegen half elf kruipen we in de zon bij elkaar en genieten in de berm van de koffie met speculaas van Nico. Hij gaat daarna terug naar de boerderij, want de koeien moeten worden gemolken. Het werk gaat door.
Harry en ik verzamelen de ganzen en de uitgezette lokkers. We brengen alles met de kruiwagen naar de boot bij de boerderij: een mooi tableau. Allemaal nijlen en canadezen. De rookovens mogen weer aan. We laden de spullen weer in de boot en leggen de ganzen op het voordek, zodat ze goed kunnen koelen. Snuf staat trots te kijken, hij heeft weer schitterend werk laten zien. Hij is zo vol jachtpassie, dat het moeilijk is heb lang genoeg achter het net te houden. Hij loopt ze liefst tegemoet, die rare vogels.
Na een voorspoedige vaart en weer veel wetenswaardigheden over hoe de overheid omspringt met de boeren via bestemmingsplannen (van agrarische naar recreatiebestemming met de daaraan gekoppelde prijsdalingen voor de grond). Economisch wellicht een slim overheidsspel, maar het voelt meer als een goed georganiseerde diefstal. Hiertegen kun je je als boer niet tegen wapenen. heel raar eigenlijk, dat we dat met z'n allen zo normaal lijken te vinden. Thuis aangekomen wordt een kennis gebeld voor het afhalen van een deel van de ganzen om deze te roken. Zo leuk om te zien hoezeer de bewoners van de polder zo positief reageren op de goede vangst.
Thuis gekomen wacht nog een aardige klus. De ganzen moeten nog wel verwerkt worden tot eetbaar gerecht. Geen jager houdt ervan om geschoten wild weg te gooien. Wat je dood, eet je ook. Eerst hangen de ontweide ganzen een aantal dagen bij een temperatuur van maximaal 7 graden te besterven. Dat is vooral om het vlees lekker mals te maken. Wat volgt is het plukken van de gans: een stevig werkje en wanneer je er dan vijf stuks hebt meegekregen, ben je wel even bezig.
Het is een speciale slag en de ganzen zijn zwaar. Dit plukken vindt bij voorkeur buiten in de tuin plaats: vrouwlief houdt niet zo van de kleine donsjes, die rondzweven in de keuken. En terecht. Gelukkig is de temperatuur rond het vriespunt en wordt je van plukken warm. Daarna wordt de gans verder schoongemaakt en de stevige borstspieren uitgesneden. De canadees levert per kant een mooi stuk mager vlees op van rond de kilo. Daarnaast nog een paar poten (formaat grote kip), de rest mag in de groenbak. De Nijlganzen zijn wat kleiner maar leveren ook een heerlijk stuk vlees. Na het slachten gaat het vlees een aantal dagen in een pekelbad. Tot slot worden ze gerookt: afhankelijk van de dikte en de temperatuur 30-45 minuten voor warm roken of enkele uren bij koud roken. Dan is er meer tijd nodig om het vlees mooi gaar te krijgen.
Tot slot wordt het gerookte vlees gevacumeerd en luchtdicht verpakt, voorzien van de productiedata, soort en verwerkingswijze. In de vriezer blijft dit maanden goed. Bij gelegenheid trekken we dan een flesje port open, snijden dunne plakjes van een gerookte borst en genieten van dit mooie product bij voorkeur gezellig met elkaar bij de open haard. Terugdenkend aan de mooie jachtdagen samen met goede jachtvrinden in de polder van Delfland.
*****